Tự do và hạnh phúc?

Một buổi chiều nhè nhẹ, tôi có dịp ngắm hoàng hôn thật đẹp. Cảm thấy thật tự do và hạnh phúc ngay lúc này. 

Bất chợt có câu hỏi gợi lên trong đầu mình. Tự do và hạnh phúc có liên quan gì đến nhau nhỉ? 

Liệu có hạnh phúc nào mà không có tự do trong đó? Và có sự tự do nào mà không có hạnh phúc bên trong không? 

Viết nghệch ngoạc vài ý nghĩ rồi tiếp tục thưởng thức ánh chiều với sự bình yên.

Tự do là gì?

Ranh giới của tự do và sự không tự do khá mong manh, thường chúng ta chỉ cảm nhận được giá trị tự do khi mình đang trong trạng thái bị kiểm soát, thiếu sự tự do. Thử vài vòng lang thang với bác Google, cụm từ tự do đang được nhận định là khái niệm bí ẩn và trừu tượng với con người, nó vừa là bản chất tự nhiên, vừa là khát vọng thường trực của con người. Và điều hiển nhiên là ai cũng yêu tự do. Điều này càng dễ nhận biết đối với ai đang trong tình trạng càng thiếu tự do, người ta lại càng khao khát sự tự do đó.

Tự do là không mắc kẹt vào sự vật, sự việc, con người

Đối với tôi, sự tự do là việc bản thân không bị mắc kẹt vào một sự việc, sự vật, nó là một trạng thái không hối tiếc, giận dữ với quá khứ, không lo lắng vào tương lai. 

Ở đây không phải là không có chuyện hối tiếc, giận dữ. Mà là những chuyện đó đã chuyển thành những bài học, những trải nghiệm của quá khứ, nó “không nên là” cảm xúc hối tiếc, trạng thái tinh thần tiêu cực hiện tại của mình nữa. 

Những cảm xúc khổ đau, hối tiếc, tiêu cực ấy là điều cần thiết và nên xuất hiện trong thời điểm quá khứ. Nhưng sau khi đã suy xét và phân tích thấu đáo thì ta nên buông bỏ và để chúng lại quá khứ và chấp nhận đó là một phần không hoàn hảo của bản thân, là điều cần thiết trong cuộc đời để tạo nên sự trưởng thành của mỗi chúng ta. Và cũng vì đó là điều kiện để chúng ta có thể cảm nhận được mình là một con người tự do trong hiện tại. 

Những lo lắng về tương lai cũng vậy. Lo lắng tương lai là điều chính đáng, và nhờ việc lo lắng tương lai mà bản thân mình sẽ có phân tích và lên kế hoạch cụ thể. Cố gắng thực hiện từng bước nhỏ trong kế hoạch. Kết quả và mọi việc còn lại, hãy để vũ trụ lo và an bài. Đừng để cảm giác lo lắng ấy bám dính đến mình ở hiện tại, làm mất đi sự tự do, cũng như câu nói: nếu chuyện không giải quyết được, bạn lo cũng vô ích. Nếu chuyện giải quyết được, bạn cần chi phải lo nữa?

Là trạng thái sống với hiện tại, thưởng thức điều đang hiện hữu

Thật sự xung quanh mình có những điều rất đơn giản nhưng rất đẹp. 

Quan sát ánh sáng mặt trời mỗi buổi sáng, ánh hoàng hôn buổi chiều, dòng người chạy xe, những cây lá ngọn cỏ, cảm giác của từng bước đi khi chạm mặt đất … tất cả đều này đều là sự sống và mang đến mình cảm giác thật dễ chịu. 

Nếu hiện tại bản thân chưa thể cảm thấy những điều này là bình an và rất đẹp, bạn có thể thử cảm nhận từng hơi thở của mình thật chậm, bước đi chậm và thong dong hoặc ngồi xuống và uống từng ngụm nước thử xem. Bạn có thấy điều gì khác biệt?

Là không bị kiểm soát bởi với những điều mình không thích, những điều mình thấy không hợp lý

Tự do là cảm giác được lựa chọn điều mình thích, không thấy mình bị kiểm soát bởi những điều mình không thích, không hợp lý. 

Tuy nhiên, nói như vậy, không phải tự do là có thể làm mọi điều bản thân muốn. 

Để tự do thật sự là tự do, nó cần sự tự do lành mạnh, hữu ích cho bản thân, không ảnh hưởng xấu đến người và môi trường xung quanh. Vậy:

Tự do lành mạnh là gì?

Để có sự tự do lành mạnh, cần có sự hiểu biết về quy luật tự nhiên, quy luật vũ trụ cơ bản. Ngoài ra, bản thân mình cũng cần tìm giá trị cốt lõi, niềm tin của bản thân. 

Định nghĩa tự do có thể đơn giản với những người đã trưởng thành và hiểu về quy luật cuộc sống, nhưng sẽ không hề giản đơn với những trẻ nhỏ, những bạn chưa đủ chín chắn, trải nghiệm. 

Có thể hình dung sự tự do với việc chơi thể thao, chơi cờ, môn vũ đạo, … những môn này đều cần tuân theo một số quy tắc nhất định, nhưng người tham gia đều hạnh phúc, luôn có cảm giác tự do, niềm vui thưởng thức từng bước nhảy, mỗi bước cờ, mỗi bước di chuyển vì đó môn mà họ lựa chọn để tham gia và hiểu quy tắc của bộ môn.

Bộ môn thường gắn liền với một số quy tắc nhất định, nếu bản thân không thích hoặc không thể tuân theo, lựa chọn tốt nhất vẫn là đứng ngoài, điều đó sẽ giúp mình không bị đánh mất tự do của bản thân.

Lựa chọn trải nghiệm với những điều yêu thích, chưa khám phá

Nếu bạn là một người tò mò và hứng khởi với điều mới, tôi tin chắc rằng không gì có thể diễn đạt rõ hơn khái niệm tự do khi bạn được lựa chọn và trải nghiệm với những điều mình thích, tò mò, chưa khám phá trong cuộc sống. 

Nó là nguồn năng lượng vô cùng vi diệu, tưới mát lên tâm hồn và cả cơ thể vật chất này. 

Trường hợp bạn là người chưa có hứng khởi với những điều mới, thì chí ít bạn vẫn thích cảm giác tự lựa chọn trải nghiệm một điều gì đó mà bạn quan tâm phải không?

Trở lại với câu hỏi ban đầu vu vơ, vậy liệu có tự do nào mà không có hạnh phúc bên trong? Có hạnh phúc nào mà không có tự do trong đó? 

Có tự do nhưng lại không có hạnh phúc?

Vậy có khi nào, ta có tự do nhưng lại không cảm nhận được niềm hạnh phúc? Chắc chắc là có. 

Nếu tự do ở đây là sự tự do không nhằm mục đích tốt đẹp và không hiểu quy luật cuộc sống. 

Như những trường hợp muốn tự do thử các chất kích thích như cần sa, ma túy, có ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần. 

Tự do dùng từ ngữ đàm tiếu, nói sai sự thật, hạ thấp uy tín người khác. Tự do ăn mặc không phù hợp tại những nơi mình đến. Và còn nhiều các trường hợp khác, tôi nghĩ các bạn sẽ còn có nhiều thông tin hơn tôi.

Có hạnh phúc nào không kèm sự tự do? 

Ngược lại với điều “có tự do nhưng không có hạnh phúc”, tôi thật sự nghĩ rằng điều kiện cơ bản và tiên quyết để có được hạnh phúc lại chính là sự tự do. 

Bạn không thể tìm kiếm được người có cảm giác mất tự do đang trong trạng thái hạnh phúc được. 

Có chăng, cái chúng ta nhìn thấy chỉ là sự mất tự do “dưới góc nhìn của chúng ta”, nhưng đối với người ấy, đó không phải là sự mất tự do. 

Giống như việc chơi cờ, người chưa biết chơi cờ và không yêu thích bộ môn này sẽ cảm thấy các quy tắc di chuyển của mỗi con cờ có sự rắc rối và mất tự do. Ngược lại, đối với người chơi cờ thì rất thoải mái và hào hứng vì nhờ các quy tắc rõ ràng và ấn định trước mà người chơi thỏa sức sáng tạo và tự do lựa chọn bước đi của từng con cờ  mà mình muốn. 

Tự do trong việc lựa chọn món ăn, lựa chọn cách sống, công việc và trải nghiệm… đều mang đến cho chúng ta cảm giác thoải mái và một chút sự mạo hiểm. Và điều quan trọng hơn hết, đó chính là sự tự do trong chính điều mà ta đã chọn đó, điều này thật sự mang đến cảm giác hạnh phúc mỗi phút giây. 

Còn bạn, bạn cảm thấy sao về sự tự do và hạnh phúc? Bạn hạnh phúc khi tự do làm điều gì nhất?  Bạn chia sẻ với mình qua bình luận nhé!

Mong rằng tất cả chúng ta đều có cơ hội được tự do theo cách lành mạnh và cảm nhận hạnh phúc trên con đường mà mình đang đi.

P/s: Share với bạn tấm hình kỉ niệm mình thăm vườn thú 2022 sau thời gian đã qua dịch Covid. Đây là rồng nam mỹ màu cam đỏ. Ngoài màu cam đỏ, bạn rồng còn có thể có các màu xanh rêu, màu vàng, màu xanh dương nữa. Khi trưởng thành bạn rồng có thể dài đến 1.5 mét, nặng từ 7 – 10kg. Trong hình là bạn rồng 3.5kg thôi. Bạn có thể tương tác với bạn rồng này bằng cách vuốt phần đầu hoặc lưng của bạn một cách nhẹ nhàng : P (bạn rất hiền mặc dù nhìn có chút đáng sợ ~)